پشت‌صحنه ایده جاه‌طلبانه ترکیه درباره حبس ۸۳ درصد آب ارس چیست؟ | سلطانیسم؛ زندانبان ارس
تاریخ انتشار: ۱۹ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۷۸۲۷۷
به گزارش همشهری آنلاین، روزنامه فرهیختگان نوشت: در چند سال اخیر برخی محیط‌زیستی‌ها بارها تکرار کرده‌اند که جنگ‌جهانی سوم بر سر آب خواهد بود. شاید در برداشت اول از این جمله، به‌نظر ما جمله اظهارنظری اغراق‌شده باشد. شاید هم یک تصویر ساده از کمبود آب و خشک شدن منابع آبی یک منطقه یا یک کشور در ذهن‌مان تصویر شود، اما اگرچه به‌طور قطع یا علنی اما در سال‌های اخیر، کشمکش‌ها و مناقشات بسیاری پیرامون حقابه رودهای مرزی در نقاط مختلف جهان اتفاق افتاده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در خاورمیانه این امر پررنگ‌تر بود و از قضا یک سر این مناقشات و کشمکش‌ها هم ایران بود، اما خروجی این مناقشات چیزی جز انفعال از سوی دستگاه دیپلماسی محیط‌زیست کشورمان نبود و برای مثال همچنان سرنوشت هیرمند مبهم و نامعلوم است و مسئولان ما نتوانسته‌اند حقابه لازم هیرمند را از سمت افغانستان به سوی کشور ما روانه کنند. همچنین آن‌گونه که در خبرها منتشر شده، ترکیه درتلاش است سیاست‌های خصمانه خود در حوضه آبخیز ارس را تشدید ببخشد و از مهار ۸۳ درصد از کل منابع حوضه آبخیز ارس را به‌عنوان یک ابزار قدرت برای اعمال سیاست‌های خود استفاده کند. پیش از این نیز اثر سدسازی‌های پروژه گاپ در خشکسالی‌های اخیر عراق، سوریه و ایران مشخص شده بود و اکنون همه کارشناسان در رابطه با زیاده‌خواهی‌های این کشور در حوضه آبریز رودخانه ارس هشدار می‌دهند.
جمعی از اساتید دانشگاه تهران در این‌باره مطالعاتی انجام داده‌اند. در این مطالعه نشان داده شده ترکیه با جلوگیری از ورود آب به سایر کشورهای این حوضه قصد دارد ۸۳ درصد پتانسیل رود ارس را مهار کند. در این مطالعه آمده کشور ترکیه تا پیش از سال ۲۰۰۰ میلادی، تنها چهار سد با مجموع ظرفیت ۶۲۱ میلیون مترمکعب در حوضه رودخانه ارس به بهره‌برداری رسانده بود اما طی دودهه پس از تاریخ مذکور، یعنی تا سال ۲۰۲۰ با ساخت پنج سد دیگر با مجموع ظرفیت ۸۴۶ میلیون مترمکعب، قادر به مهار یک‌میلیارد و ۴۶۸ میلیون مترمکعب از آب رودخانه ارس شده است. ظاهرا مقامات ترکیه به همین میزان هم قانع نشده‌اند و از سال ۲۰۱۴ احداث هفت سد دیگر در حوضه ارس را شروع کرده‌اند. این سدها درمجموع ظرفیتی معادل یک‌میلیارد و ۸۷۴ میلیون مترمکعب دارند. علاوه‌بر این هفت سد، برنامه‌ریزی برای هفت سد دیگر نیز در دستورکار مقامات ترکیه قرار گرفته که برابر اطلاعات منتشرشده مجموع ظرفیت آنها ۴۰۱ میلیون مترمکعب است.
این یعنی پس از ساخت تمامی سدهای برنامه‌ریزی‌شده و در دست احداث، ترکیه قادر خواهد بود سه‌میلیارد و ۷۴۳ میلیون مترمکعب آب را در این حوضه آبریز فرامرزی مهار کند. این درحالی است که برابر اطلاعات DSI، میانگین پتانسیل حوضه رودخانه ارس در کشور ترکیه برابر با چهارمیلیارد و ۴۷۳ میلیون مترمکعب است. درواقع ترکیه برنامه‌ریزی کرده که بیش از ۸۳ درصد پتانسیل حوضه آبریز ارس را در خاک خود کنترل و مهار کند؛ موضوعی که تاثیری عمیق بر پایین‌دست رودخانه خواهد گذاشت.
محمد درویش، فعال محیط‌زیست یادآوری کرد که رودخانه ارس یکی از رودخانه‌های راهبردی برای کشور ایران، ترکیه، آذربایجان و ارمنستان است. او گفت: «رودخانه ارس از سلسله جبال آرارات سرچشمه می‌گیرد و سال‌های‌سال است این کشورها از منافع مشترک ارس استفاده می‌کنند. اما اگر این سدهای جدیدی که ترکیه می‌خواهد در قالب پروژه گاپ بسازد، اجرا شود؛ معادله به‌هم می‌خورد. الان کل آورد رودخانه ارس چیزی حدود چهارمیلیارد و ۴۷۳ میلیون متر مکعب است. اکنون ترکیه می‌خواهد سه‌میلیارد و ۷۴۳میلیون متر مکعب مخزن روی ارس بسازند، یعنی ۸۳ درصد کل رودخانه ارس است و تنها ۱۷ درصد از آورد رودخانه برای کشورهای ایران، آذربایجان و ارمنستان باقی می‌ماند. فکر می‌کنم اگر آذربایجان که دولت دوست و متحد ترکیه در بین این سه کشور نبود، احتمالا آن ۱۷ درصد را هم رها نمی‌کرد. اگر این اتفاق بیفتد، کل معادلات را به‌هم می‌ریزد، یعنی کل کشت و صنعت‌هایی که ایران، آذربایجان و ارمنستان دارد تحت‌تاثیر این تصمیم و سدسازی‌ها قرار می‌گیرند. به‌خصوص کشت و صنعت مغان به‌شدت آسیب خواهد دید. بحرانی که به‌وجود می‌آید فقط محیط‌زیستی نیست، یعنی به‌جز اینکه چشمه‌های تولید گردوخاک افزایش پیدا می‌کند، بلکه بحران اجتماعی و امنیتی هم ایجاد خواهد شد.»
امروز هم برای مذاکره با ترکیه دیر استدرویش همچنین در ادامه گفت: «همین الان است که ایران باید وارد گفت‌وگو و مذاکره شود. هرچند الان هم دیر شده است. ترک‌ها می‌گویند هدف‌شان بیشتر تامین انرژی است اما بحث انرژی را می‌توان از راه‌های دیگری تامین کرد، مثلا ایران به‌دنبال استقرار انرژی خورشیدی است. دستوری که معاون اول رئیس‌جمهور داده این است که ۳۰ گیگابایت برق باید از طریق انرژی خورشیدی باید تولید شود. درحالی‌که ما ظرفیت بالاتری برای تولید انرژی خورشیدی داریم. بنابراین می‌توانیم با تعاملات منطقه‌ای این بهانه را از آنها بگیریم و نگذاریم کار به جایی برسد که در مورد عراق و سوریه رسید و چهارمیلیون هکتار از اراضی کشاورزی در آن دو کشور بایر شد و درنهایت منجر به بحران‌های اجتماعی و امنیتی شد. درنهایت یقه خودمان در هورالعظیم، بصره و آبادان را هم گرفت. چشمه‌های تولید گردوخاک افزایش پیدا کرد. پنج استان ما درگیر شد. این البته به‌صورت غیرمستقیم بود اما به‌هرحال در مورد ارس به‌صورت مستقیم استان‌های آذربایجان غربی و شرقی و اردبیل را درگیر خواهد کرد.» درویش معتقد است همین الان باید با تیمی قوی از سوی وزارت نیرو و سازمان محیط‌زیست و با همکاری کشورهای آذربایجان و ارمنستان یک کنوانسیون مشترک شکل بدهیم. او ادامه داد: «باید مواضع مشترک داشته باشیم و وارد میز مذاکره شویم و نگذاریم که چنین فاجعه‌ای اتفاق بیفتد.»
این فعال محیط‌زیستی درباره ورود کنوانسیون‌های بین‌المللی در رابطه با سدسازی‌های ترکیه نیز توضیح داد: «طبق کنوانسیون‌های بین‌المللی، آبخیزهای مشترک یک حرمت دارند و کشورهایی که از آبخیزهای مشترک برخوردارند، نباید به‌نحوی از این حوضه‌های برداشت کنند که برای مردمی که پایین‌دست این حوضه‌ها قرار دارند، مشکل ایجاد شود، مثلا کشور نیجریه و مصر هم بر سر نیل درگیر چنین ماجرایی هستند. در خیلی از کشورهایی که رودخانه مشترک دارند، درگیر چنین مسائلی هستند. آمریکای لاتین، رودخانه آمازون و کشورهای پایین‌دست آمازون نیز همین اختلاف‌ها وجود دارد. منتها ترکیه به این کنوانسیون نپیوسته و امضا نکرده است. اما چون امضا نکرده است، دلیل نمی‌شود بی‌قانونی کند، مثلا وقتی شما کنوانسیون حقوق بشر را نمی‌پذیرید، دلیل نمی‌شود اصول حقوق بشر را نپذیرید و نسل‌کشی به‌راه بیندازید. بالاخره مجامع قانونی بین‌الملل از این امر جلوگیری می‌کنند و ممکن است کار به دادگاه لاهه هم بکشد. در اینجا هم همین‌طور است.»
می‌توان پای سازمان ملل را وسط کشیددرویش همچنین گفت ترکیه بسیار مایل است که به اروپا بپیوندد و این‌گونه سیاست‌های ترکیه می‌تواند اصول بین‌الملل را زیرسوال ببرد و امکان دارد که به این مسائل حساس شود. وی با این استدلال تاکید می‌کند اکنون باید ایران با کشورهای هم موضع خود، وارد مذاکرات جدی شود، حرف‌های مشترک پیدا کنند و بعد با قدرت بیشتری وارد تعاملات با ترکیه شوند.
این فعال محیط‌زیست ادامه داد: «معاون یو ان‌تی‌پی سازمان ملل نیز در این حوزه تحریک و وارد این ماجرا شود. سال گذشته این شخص برای مساله ریزگردها دعوت شد و به ایران آمد و گفت اگر به‌موقع اطلاع پیدا و گزارش‌های مستندی از سوی ایران دریافت می‌کردیم، مواضع‌مان در رابطه با پروژه گاپ این‌گونه نبود. اما ایرانی‌ها هیچ اقدام موثری در آن دوره انجام نداده‌اند و ما فکر می‌کردیم در آن زمان قربانیان این پروژه فقط عراق و سوریه هستند. الان این فرصت وجود دارد که ایران موثرتر وارد شود.»
او در پاسخ به «فرهیختگان» درباره تاثیر تعاملات سیاسی در جریان پیش بردن این مساله گفت: «متاسفانه همین تنش‌های سیاسی باعث شده نتوانیم با یکدیگر بر سر یک موضوع مشترک به توافق برسیم. ایران یکی از بزرگترین شرکای تجاری ترکیه است و به‌هرحال ترکیه دوست ندارد این متحد و این شریک تجاری را برنجاند. من فکر می‌کنم مذاکرات می‌تواند سودمند باشد و ما به یک حقابه برای هر چهارکشور برسیم.» درویش درباره اهمیت موضوع و تلاش‌های مسئولان کشورمان برای مذاکره با ترکیه در پایان گفت: «من هیچ تحرکی را در وزارت خارجه، وزارت نیرو و سازمان حفاظت محیط‌زیست نمی‌بینم. مطلقا هیچ تحرکی وجود ندارد. درصورتی‌که آثار زیانبار حذف سه‌میلیارد متر مکعب از حقابه ارس به‌مراتب از حمله موشکی دشمن هم بیشتر است، بنابراین اتفاقا دیپلماسی ایران در اینجا باید قوی عمل کند و نباید به‌دلیل اشتغالات دیگر دولت، این مساله را دست‌چندم تلقی کند. به کارهای قوی رسانه‌ای نیاز داریم. حداقل کمیسیون امنیت ملی باید ورود کند.»
کد خبر 842636 منبع: فرهیختگان برچسب‌ها خبر ویژه ایران و ترکیه آبمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: خبر ویژه ایران و ترکیه آب آذربایجان و ارمنستان میلیون مترمکعب رودخانه ارس محیط زیست ۸۳ درصد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۷۸۲۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نفس بازغی و شهاب حسینی در پشت صحنه گناه فرشته | ببینید
به گزارش همشهری آنلاین، همزمان به پایان رسیدن سریال گناه فرشته کاری از حامد عنقا، نفس بازغی دختر پژمان بازغی بازیگر این سریال ویدئویی از پشت صحنه این سریال منتشر کرد. این سریال جنایی با حضور ستاره‌هایی چون شهاب حسینی، امیر آقایی، لادن مستوفی و پردیس پورعابدینی داستان رسیدگی به پرونده دختر جوان متهم به قتلی بود که در این سریال، سرانجام قصاص شد.
پیام دختر پژمان بازغی به شهاب حسینی | برای من شهاب حسینی بودید ولی... چرا قسمت آخر «گناه فرشته» ناامید کننده بود؟ کد خبر 847360 برچسب‌ها خبر مهم بازیگران سینما و تلویزیون ایران فیلم و سریال ایرانی سینمای ایران شهاب حسینی (بازیگر) نمايش خانگي
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است